Kartal’ın tarihi ve kültür miraslarına, sosyal ve kültürel yapısına ışık tutmaya devam ediyoruz.
İstanbul denilince aklımıza her zaman, boğazı, insanları, yaşamı ve tarihi yapıları gelir o yapılardan biri de burada yani Kartal’da. Kimimiz her gün önünden aracıyla, kimimiz ise yürüyerek geçer. Merak edenlerimiz dönüp bakar hatta kapısı açıksa içeri girmek ister. Sırf geçmiş tarihi yaşamak için, Kartal’a ait kültür mirası olduğu için. Bugün cemaati el parmakları kadar olsa da kilise tam 327 Yıldır ayakta.
Surp Nişan Ermeni Kilisesi tarihçesini sizler için araştırdık; 16. Yüzyıl döneminde Kartallıların en önemli gelir kaynağı bağcılık olarak bilinmekte. Yapılan araştırmalarda 16. Yüzyılın sonlarında Büyükada‘nın karşısı olan Kartal’da Ermenilerin de yerleşim yerleri mevcut. 1692 yılında Kartal’da yaşayan ermeniler tarafından Sultan II. Ahmet döneminde Surp Nişan Ermeni Kilisesi inşa edildi. Bir çok kez bakım onarım, inşaattan geçen kilise 1776 yılında Sultan Abdülhamit‘in I.fermanı ile tüm ermeniler katolikosu Simoen Yerevantsi döneminde yeniden inşa edilir. Dönemin İstanbul Patriği Zakarya Gağzıvantsidir. Bir elyazması kitap kolofonunda, kilisenin inşasında yoğun olarak çalışmış Peder Hovagim, Peder Boğos, yöneticiler Hacı Mikael, Kapriel, Boğos, Diratsu Hovhan Areveletsi’den bahsedilir. Kilise, Kudüs Patrikliği Temsilcisi Başepsikopos Kapriel tarafından ibadete açılmıştır.
1950’lilerde bir görünüşü
Kilise’nin yayında Bezciyan Okulu olarak kullanılan bina bulunmaktadır. Okul ise 1776 yılında inşa edilmiş, tam 3 defa tekrar inşa edilmiş tarihleri 1776 – 1812 – 1857 olarak belirtilir.
Kilisenin avlusunda, Kilise’nin papazı, Peder Nişan’ın kabri bulunmaktadır. Bugün kilise cemaati el parmakları sayısını geçmeyecek kadar azdır.
Haber : Gökhan İlhan
